Dự kiến điều chỉnh phụ cấp ưu đãi theo nghề: Cơ hội cải thiện chính sách đãi ngộ cho giáo viên trường công

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến góp ý cho Dự thảo Nghị định mới quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với viên chức ngành giáo dục công lập. Dự thảo này không chỉ nhằm khắc phục những hạn chế kéo dài trong các văn bản hiện hành mà còn thể hiện cam kết rõ ràng của Đảng và Nhà nước đối với việc phát triển đội ngũ nhà giáo, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và giữ chân nhân lực cho ngành. Quá trình lấy ý kiến được thực hiện đến hết ngày 13/7/2025.

Sự cần thiết phải có một nghị định mới

Các quy định hiện hành, tiêu biểu như Quyết định số 244/2005/QĐ-TTg và Thông tư liên tịch số 01/2006/TTLT-BGDĐT-BNV-BTC, dù đã đóng vai trò tích cực trong việc cải thiện thu nhập cho giáo viên suốt gần 20 năm qua, song đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập, không còn phù hợp với thực tế vận hành và nhu cầu của ngành giáo dục. 



Một trong những điểm nóng nhất là vấn đề thu nhập của giáo viên mầm non – lực lượng đóng vai trò nền tảng trong hệ thống giáo dục. Mặc dù đảm nhiệm nhiệm vụ nặng nề, chăm sóc và dạy dỗ trẻ em từ 3 tháng tuổi đến 6 tuổi với thời gian làm việc trung bình 9-10 tiếng/ngày, mức thu nhập của giáo viên mầm non hiện vẫn thấp nhất trong các cấp học. Với hệ số lương khởi điểm là 2,10 và phụ cấp ưu đãi 35%, tổng thu nhập bình quân chỉ khoảng 6,63 triệu đồng/tháng. Chính điều này đã dẫn đến làn sóng nghỉ việc đáng báo động: từ tháng 8/2023 đến tháng 4/2024, có tới 1.600 giáo viên mầm non nghỉ việc, chiếm khoảng 22% tổng số giáo viên bỏ việc trên toàn quốc.

Không chỉ vậy, sự thiếu công bằng trong việc áp dụng phụ cấp giữa các nhóm giáo viên cũng là vấn đề tồn tại kéo dài. Giáo viên trường dự bị đại học – những người cũng đảm nhiệm công việc quản lý, chăm sóc học sinh nội trú và bảo tồn di sản văn hóa dân tộc, có cùng bảng lương với giáo viên trường phổ thông dân tộc nội trú – lại chỉ nhận phụ cấp 50%, trong khi đồng nghiệp ở trường dân tộc nội trú được hưởng tới 70%.

Thêm vào đó, tình trạng chồng chéo và thiếu thống nhất trong các văn bản hướng dẫn khiến việc thực thi chính sách phụ cấp giữa các địa phương không đồng đều. Nhiều nơi vẫn áp dụng văn bản cũ đã hết hiệu lực để xác định khu vực được hưởng phụ cấp, hoặc không cập nhật kịp thời khi có thay đổi về đơn vị hành chính. Hệ quả là cùng là giáo viên thành phố nhưng nơi hưởng 35%, nơi lại được 50%, tạo nên sự thiếu công bằng rõ rệt.

Đặc biệt, trong suốt thời gian qua, đội ngũ nhân viên trường học như giáo vụ, thiết bị thí nghiệm, hỗ trợ học sinh khuyết tật... gần như không được hưởng bất kỳ phụ cấp ưu đãi nào. Với mức lương thấp và cơ hội thăng tiến hạn chế, rất khó để thu hút hoặc giữ chân những nhân sự có chuyên môn cao ở các vị trí này.

Những điểm mới đáng chú ý trong Dự thảo Nghị định

Dự thảo mới được xây dựng trên tinh thần kế thừa những quy định còn phù hợp, đồng thời điều chỉnh và bổ sung nhiều nội dung quan trọng nhằm đảm bảo tính công bằng, đồng bộ và sát thực tế hơn.

1. Mở rộng đối tượng áp dụng:
Không chỉ giáo viên, mà tất cả viên chức và người lao động tại các cơ sở giáo dục công lập (gồm cả tập sự, hợp đồng) đều nằm trong diện được áp dụng chính sách mới. Tuy nhiên, các cơ sở thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và cơ yếu vẫn nằm ngoài phạm vi điều chỉnh.

2. Điều chỉnh mức phụ cấp ưu đãi:

  1. Giáo viên mầm non: tăng từ 35% lên 45% ở vùng thuận lợi và lên tới 80% ở vùng đặc biệt khó khăn.

  2. Giáo viên trường dự bị đại học: được nâng từ 50% lên 70%, ngang bằng với đồng nghiệp tại trường phổ thông dân tộc nội trú.

  3. Nhân viên trường học: lần đầu tiên được đưa vào diện hưởng phụ cấp, với mức từ 15–25% tuỳ vị trí công việc.

3. Thay đổi cách xác định mức phụ cấp:
Không còn xác định chủ yếu theo cấp học và địa bàn như trước đây, dự thảo mới tính đến nhóm vị trí việc làm kết hợp với cấp học, loại trường và địa bàn, từ đó phân bổ phụ cấp hợp lý hơn.

4. Cách tính phụ cấp được quy định cụ thể:
Dự thảo mới chi tiết hóa cách tính phụ cấp, bao gồm cả hệ số chênh lệch bảo lưu và quy định cách tính cho người không hưởng lương theo hệ số – điều chưa từng được đề cập trước đó.

5. Bổ sung các trường hợp không được hưởng phụ cấp:
Ví dụ như thời gian công tác, học tập ở nước ngoài chỉ hưởng 40% lương, bị đình chỉ công tác từ một tháng trở lên, nghỉ dài hạn... Đây là những điều khoản giúp chính sách rõ ràng và minh bạch hơn.

6. Các quy định đặc thù mới:
Dự thảo đề cập chi tiết đến các trường hợp phức tạp như: viên chức biệt phái, giảng dạy tại nhiều điểm trường, công tác ở trường có nhiều cấp học, hoặc viên chức không phải sư phạm nhưng có tham gia giảng dạy... Những trường hợp này sẽ chỉ được hưởng mức phụ cấp cao nhất trong các loại phụ cấp cùng áp dụng.



Kỳ vọng từ chính sách mới

Dự thảo Nghị định lần này thể hiện quyết tâm của Nhà nước trong việc bảo vệ quyền lợi chính đáng của đội ngũ giáo viên và nhân viên giáo dục. Không chỉ là điều chỉnh về mặt kỹ thuật, đây còn là một bước đi thể hiện sự ghi nhận vai trò của người lao động trong ngành giáo dục – những người đã và đang cống hiến thầm lặng cho tương lai đất nước.

Việc ban hành Nghị định mới sẽ tạo hành lang pháp lý cần thiết để triển khai chính sách phụ cấp đồng bộ, công bằng và hiệu quả trên toàn quốc. Qua đó, giúp giữ chân đội ngũ, khơi dậy động lực nghề nghiệp và nâng cao chất lượng giáo dục một cách bền vững.

— Linh An —